Życie współczesnych ludzi jest coraz bardziej złożone i wieloaspektowe, co przekłada się na złożoność prawa funkcjonującego w ich kraju. A że prawo stanowi zespół norm i przepisów prawnych, to reguluje rozmaite dziedziny życia człowieka. Natomiast w związku z dużą liczbą źródeł obowiązujących praw cały system prawa został podzielony na zbiory aktów prawnych, czyli tzw. gałęzie prawa. Regulują one tylko wybrane stosunki społeczne.
Podstawowe gałęzie prawa to:
- Prawo konstytucyjne, które reguluje ustrój państwa, obszar wpływów władz państwowych i samorządów terytorialnych. Oprócz tego definiuje prawa, obowiązki i wolności obywatelskie. Podstawowym źródłem prawa konstytucyjnego jest oczywiście konstytucja.
- Prawo administracyjne, odpowiedzialne za regulację sposobu działania administracji państwowej. Precyzuje jej prawa i obowiązki w stosunku do obywateli. Podstawową zasadą prawa administracyjnego jest jego przymusowość oraz różnice w równorzędności podmiotów. Źródłami prawa administracyjnego są między innymi: kodeks podstępowania administracyjnego, a także ustawa o systemie oświaty.
- Prawo cywilne reguluje stosunki majątkowe osób fizycznych i prawnych. Podstawową zasadą prawa cywilnego jest dobrowolność stosunków i równorzędność podmiotów, a źródłami tej gałęzi prawa jest kodeks cywilny i kodeks postępowania cywilnego.
- Prawo karne, regulujące ochronę państwa i społeczeństwa poprzez określenie katalogu przestępstw oraz zasad ich ścigania. Źródłami tej gałęzi prawa są między innymi: kodeks karny i kodeks postępowania karnego.
Oprócz tych podstawowych gałęzi prawa istnieją także gałęzie pochodne, wynikające z norm prawnych o charakterze mieszanym. Należą do nich między innymi:
- Prawo pracy, które reguluje układy między pracownikiem a pracodawcą. Jego źródłem jest kodeks pracy.
- Prawo międzynarodowe, regulujące stosunki między państwami i ich obywatelami, a także organizacjami międzynarodowymi. Do źródeł tego prawa należy kodeks cywilny, umowy międzynarodowe oraz zwyczaje.
- Prawo europejskie, podobne do międzynarodowego, ale dotyczące jedynie państw Unii Europejskiej. Jego źródłem jest Traktat Europejski.
- Prawo podatkowe, które reguluje zasady nakładania podatków, a także przymusowych świadczeń pieniężnych zasilających działalność państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Jego źródłem jest przede wszystkim prawo finansowe.
- Prawo opiekuńcze i rodzinne, którego źródłem jest kodeks rodzinny i opiekuńczy, a regulujące stosunki majątkowe i niemajątkowe w ramach jednostki jaką jest rodzina.
Są to niektóre gałęzie prawa materialnego. Innym rodzajem prawa jest tak zwane prawo procesowe (działy prawa formalnego), do których należą: procedura karna, cywilna, prawo postępowania administracyjnego, a regulują tryb postępowania przed odpowiednimi organami w sprawach karnych, cywilnych i administracyjnych.
Więcej na: https://www.profinfo.pl
